هپاتیت B

هپاتیت B یک عفونت کبدی خطرناک است که ناشی از ویروس هپاتیت  B(HBV) می باشد. در برخی بیماران، عفونت هپاتیت B مزمن شده و منجر به نارسایی کبدی، سرطان کبد یا سیروز می شود. سیروز کبدی بیماری است که باعث زخم و سخت شدن پایدار بافت کبدی می شود.

اغلب بزرگسالان مبتلا به هپاتیت B حتی اگر علایم و نشانه های شدیدی داشته باشند، به طور کامل بهبود می یابند. احتمال مزمن شدن هپاتیت B در نوزادان و کودکان بیشتر است. اگرچه درمانی برای هپاتیت B وجود ندارد، یک واکسن می تواند از بروز بیماری پیشگیری کند. اگر فردی مبتلا به هپاتیت B باشد، باید اقدامات لازم را بکار گیرد تا از انتقال بیماری به دیگران پیشگیری کند.

نشانه ها

علایم و نشانه های هپاتیت B معمولاً حدود ۳ ماه پس از مبتلا شدن بیمار به عفونت ایجاد می شود و می تواند خفیف تا شدید باشد. علایم و نشانه های هپاتیت B می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد شکمی
• ادرار تیره رنگ
• تب
• درد مفاصل
• کاهش اشتها
• تهوع و استفراغ
• ضعف و خستگی
• زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها( یرقان یا زردی)

بسیاری از نوزادان و کودکان مبتلا به هپاتیت B علایم و نشانه های این بیماری را هرگز تجربه نمی کنند. این مورد در خصوص بزرگسالان نیز صادق است.

علت

هپاتیت B در اثر ویروس هپاتیت  B(HBV) ایجاد می شود. ویروس هپاتیت B می تواند از طریق خون، مایع منی یا سایر مایعات بدن از فردی به فرد دیگر منتقل شود. زمانی که ویروس هپاتیت B وارد کبد فرد می شود، به سلول های کبدی حمله می کند و شروع به تکثیر می کند. این حالت باعث ایجاد التهاب در کبد شده و علایم و نشانه های عفونت هپاتیت B را ایجاد می کند.

مهم ترین راه های انتقال ویروس هپاتیت B عبارتند از:

• تماس جنسی. اگر فرد با یک بیمار مبتلا به عفونت هپاتیت B تماس جنسی محافظت نشده داشته باشد و خون، بزاق، منی یا ترشحات واژن از بدن فرد بیمار وارد بدن وی شود، احتمال ابتلاء به بیماری هپاتیت B وجود دارد.

• استفاده از سوزن مشترک. ویروس هپاتیت B به راحتی از طریق سوزن یا سرنگ های آلوده منتقل می شود.

• سوزن های تصادفی. کارکنان بخش های مراقبت های بهداشتی، کادر درمان و کسانی که با خون انسان در تماس هستند، در معرض خطر ابتلاء به هپاتیت B قرار دارند.

• مادر به جنین. ویروس هپاتیت B می تواند در دوران بارداری از مادر به جنین منتقل شود.

هپاتیت B مزمن و حاد

عفونت هپاتیت B ممکن است کوتاه مدت باشد(هپاتیت B حاد) یا زمان زیادی طول بکشد(هپاتیت B مزمن).

• هپاتیت B حاد. این نوع هپاتیت B کمتر از ۶ ماه طول می کشد. در نوع حاد هپاتیت B، معمولاً سیستم ایمنی بدن فرد می تواند ویروس را نابود کند در نتیجه فرد بیمار در عرض چندین ماه کاملاً بهبود می یابد. اغلب بیماران بزرگسال مبتلا به هپاتیت B، هپاتیت B از نوع حاد دارند.

• هپاتیت B مزمن. این نوع هپاتیت B، ۶ ماه یا بیشتر طول می کشد. زمانی که سیستم ایمنی بدن بیمار نمی تواند با ویروس مقابله کند، عفونت طولانی شده و ممکن است منجر به بیماری های خطرناک مانند سیروز و سرطان کبد شود. اغلب نوزادانی که با هپاتیت B متولد می شوند و بسیاری از کودکان ۱ تا ۵ ساله، مبتلا به نوع مزمن این بیماری می شوند. عفونت مزمن این بیماران ممکن است سال های طولانی به صورت ناشناخته باشد تا زمانی که فرد مبتلا به یک بیماری کبدی خطرناک شود.

عوامل خطر

در موارد زیر احتمال ابتلای فرد به هپاتیت B بیشتر می شود:

• برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با بیش از یک فرد
• برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با فرد مبتلا به ویروس هپاتیت B
• ابتلاء به عفونت های مقاربتی مانند گنوره (gonorrhea) یا کلامیدیا (chlamydia)
• هم جنس گرایی در مردان
• استفاده از سرنگ مشترک برای تزریق های داخل وریدی
• هم منزل بودن و زندگی کردن با یک فرد مبتلا به هپاتیت B مزمن
• داشتن شغلی که فرد در تماس با خون انسان باشد
• همودیالیز در مرحله نهایی بیماری کلیوی
• سفر به مناطق با شیوع بالای هپاتیت B مانند آفریقا، آسیای مرکزی و جنوب شرقی آسیا و شرق اروپا

عوارض

هپاتیت B مزمن می تواند منجر به عوارض جدی و خطرناکی شود. این عوارض عبارتند از:

• سخت و زخم شدن بافت کبد (سیروز کبدی). عفونت هپاتیت B می تواند باعث التهاب شود که در نهایت می تواند منجر به سیروز کبدی شود. سیروز کبدی می تواند عملکرد طبیعی کبد را مختل کند.

• سرطان کبد. احتمال ایجاد سرطان کبد در بیماران مبتلا به هپاتیت B بیشتر است.

• نارسایی کبدی. نارسایی کبدی حاد، بیماری است که در آن کبد نمی تواند عملکردهای اصلی خود را داشته باشد. در این شرایط، برای ادامه زندگی بیمار نیاز به پیوند کبد وجود دارد.

• هپاتیت D. در بیمار مبتلا به هپاتیت B احتمال ابتلاء به سایر انواع هپاتیت مانند هپاتیت D بیشتر است. بدون سابقه ابتلاء به هپاتیت B، احتمال ابتلاء به هپاتیت D وجود ندارد. در صورت ابتلای همزمان به هپاتیت B و D ، خطر بروز عوارض هپاتیت بیشتر می شود.

• بیماری های کلیوی. هپاتیت B می تواند باعث بیماری های کلیوی شود که ممکن است منجر به نارسایی کلیوی گردد. در کودکان مبتلا به بیماری های کلیوی، احتمال بهبودی بیشتر از بزرگسالان مبتلا به نارسایی کلیوی است.

آمادگی برای ویزیت پزشک

به دلیل این که زمان ملاقات شما با پزشک کوتاه است و نیز به دلیل اینکه اغلب در این ویزیت در مورد زمینه های مختلفی صحبت می شود بهتر است شما برای این ملاقات از قبل آماده باشید. در اینجا اطلاعاتی در اختیارتان قرار می گیرد که به شما کمک می کند برای ملاقات با پزشک آماده شوید و نیز انتظاراتی که باید از پزشک خود داشته باشید ارائه می شود.

• قبل از ملاقات با پزشک از تمام محدودیت ها در مورد بیماری خود آگاه باشید. زمانی که با پزشک ملاقات می کنید از مواردی که باید از پزشکتان سؤال کنید اطمینان داشته باشید مانند محدودیت هایی که باید در رژیم غذایی خود ایجاد کنید.

• تمام علایمی را که داشته اید یادداشت نمایید. این موارد حتی می تواند شامل علایمی باشد که به علت مراجعه شما به پزشک مربوط نباشد.

• اطلاعات شخصی مهم خود را یاداشت نمایید. این اطلاعات می تواند شامل هر گونه استرس شدید یا تغییرات اخیر مهم در زندگیتان باشد.

• لیستی از تمام داروهایی را که مصرف می کنید تهیه کنید. این لیست حتی باید شامل ویتامین ها یا مواد معدنی باشد که مصرف می کنید.

• با یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات به خاطر سپردن همه اطلاعاتی که پزشک در اختیار شما قرار می دهد مشکل است. فردی که همراه شما بوده است ممکن است مواردی را که شما فراموش کرده اید به یاد داشته باشد.

سؤالاتی که باید بپرسید

زمان شما در ملاقات با پزشک محدود می باشد، بنابراین تهیه یک لیست از قبل می تواند به شما کمک کند که بهترین استفاده را از زمان ببرید. به لیست پرسش های شما از مهم ترین سؤال تا کم اهمیت ترین آنها با توجه به زمان پاسخ داده می شود. در مورد هپاتیت B برخی سؤالات اصلی که لازم است از پزشک خود بپرسید شامل موارد زیر است:

• آیا من مبتلا به هپاتیت B هستم؟
• آیا ویروس هپاتیت B به کبد من آسیبی وارد کرده است؟
• ویروس هپاتیت B تا چه حدی در بدن من گسترش پیدا کرده است؟
• آیا ویروس هپاتیت B در بدن من باعث بیماری های دیگری مانند آسیب کلیوی شده است؟
• آیا من نیاز به درمان عفونت هپاتیت B دارم؟
• چه درمان هایی برای بیماری من وجود دارد؟
• مزیت های هرکدام از این روش های درمانی چیست؟
• هر کدام از این روش های درمانی چه خطرات احتمالی را در پی دارند؟
• بهترین روش درمان بیماری من چیست؟
• من بیماری های دیگری نیز دارم. چگونه می توانم تمام این بیماریها را در کنار یکدیگر به نحو احسن کنترل کنم؟
• آیا نیازی هست که اعضای خانواده من در مورد ابتلاء به هپاتیت B آزمایش بدهند؟
• آیا امکان انتقال بیماری هپاتیت B من به اطرافیانم وجود دارد؟
• من از چه طریقی می توانم از ابتلای اطرافیانم به این بیماری جلوگیری کنم؟
• آیا نیازی هست من به پزشک متخصص مراجعه کنم؟
• آیا بروشور یا مطلب دیگری در این مورد دارید که به من بدهید؟ چه وب سایتی را در این مورد به من پیشنهاد می کنید؟
• آیا نیازی هست من برای تشخیص سایر عفونت ها مانند هپاتیت C یا ایدز آزمایش دهم؟

چه انتظاراتی می توانید از پزشک خود داشته باشید؟

پزشک شما ممکن است سؤالاتی را از شما بپرسد. برای پاسخگویی به آنها آماده باشید تا زمان بیشتری برای پرسش های خود داشته باشید. پزشک شما ممکن است سؤالات زیر را بپرسد:

• چه زمانی علایم شما برای اولین بار شروع شد؟
• آیا به طور مداوم علایم را دارید یا علایمتان تنها گاهی اوقات بروز می کند؟
• شدت علایمتان چقدر است؟
• چه چیزهایی علایمتان را کاهش می دهد و بهتر می کند؟
• چه چیزهایی علایمتان را تشدید می کند و بدتر می کند؟
• آیا شما سابقه دریافت خون دارید؟
• آیا داروی تزریقی دارید؟
• آیا همسرتان مبتلا به هپاتیت B بوده است؟
• آیا سابقه ابتلاء به بیماری هپاتیت را دارید؟