کاربرد رشته آمار با سایر رشته ها

وظیفه ی اولیه ی آمار، که صرفاً عبارت از جمع آوری و نمایش داده ها بود، کاملاً تغییر کرده است و نقش جدید آن، فراهم آوردن ابزارهایی تحلیلی است که با استفاده از آنها بتوان داده ها را به طور مؤثر جمع آوری کرد و از آنها معانی لازم را بیرون کشیده و تفسیر نمود. با استفاده از مفاهیم و روش های آماری می توان از روی نمونه، نتیجه گیری های معتبری در مورد جامعه به عمل آورد. علم آمار در تمام آن دسته از فعالیت های بشری که در آنها، اثبات ادعاها و طبقه بندی اطلاعات مبتنی بر شواهد تجربی است، حضور دارد.

کاربرد روش های آماری در قلمروهای گوناگونی از علوم انسانی، علوم مهندسی، رشته های جدیدی پدید آورده است که در ار تباط متقابل با آمار هستند، نظیر آمار زیستی، روانسنجی، آمار مهندسی، آمار بازرگانی، اقتصادسنجی و جمعیت شناسی. بعلاوه، علم آمار در رشته های بسیار دیگری که هنوز از ترکیب آنها با آمار شاخه هایی با اسامی خاص پدید نیامده، از قبیل علوم سیاسی، هواشناسی و محیط شناسی، نقش عمده ای ایفا می کند.

مفاهیم اساسی و هسته ی اصلی روش های آماری، در تمام قلمروهای گوناگون کاربرد آمار، تقریباً یکی است؛ تفاوتی که وجود دارد آن است که در هر قلمرویی، ممکن است تعدادی از روش ها نسبت به روش های دیگر مفیدتر باشند و مورد تأکید بیشتری قرار گیرند.

رشته آمار
علم آمار کاربرد علمي مباني رياضي براي جمع آوري، تجزيه وتحليل و ارائه اطلاعات ارقامي مي باشد. آمار گران با بکار بردن دانش رياضيشان در طراحي مطالعات وتحقيقات ؛ جمع آوري، پردازش و تجزيه و تحليل اطلاعات ؛ و تفسير نتايج ؛ در پژوهشهاي علمي شرکت ميکنند. متخصصين آمار اغلب دانششان در روشهاي آماري را در علوم گوناگوني مانند زيست شناسي، اقتصاد، مهندسي، پزشکي، بهداشت عمومي، روانشناسي، بازار يابي، آموزش و ورزش بکار ميگيرند. بسياري از امور، به عنوان مثال، طراحي روشهاي آزمايشي براي تاييد دارويي جديد از طرف دولت   بدون بهره گيري از روشهاي آماري قابل اجرا نمي باشند. نمونه گيري يکي فنوني است که آمار گران از آن بهره مي گيرند. نمونه گيري يعني جمع آوري اطلاعات درباره گروهي از مردم يا مجموعه اي از چيزها توسط بررسي قسمت کوچکي ازکل مجموعه. به عنوان مثال سرويسهاي رتبه بندي برنامه هاي تلويزيوني، به منظور تخمين تعداد بينندگان برنامه اي خاص، به جاي مطالعه تمامي بينندگان تنها به بررسي چند هزار خانواده مي پردازند. امار گران تصميم مي گيرند که ازکجا و چگونه داده ها را جمع آوري کنند، نوع و تعداد گروه هاي نمونه را مشخص مي کنند و به تهيه پرسشنامه هاي تحقيقي يا فرمهاي گزارشي ميپردازند. آنها همچنين دستورالعمل هائي براي کارکناني که بهجمع اوري و جدول بندي اطلاعات مي پردازند، تهيه مي کنند. در نهايت آمارگران با بکارگيري نرم افزارهاي رايانه اي به تجزيه و تحليل، تفسير و جمع بندي اطلاعات مي پردازند.

در تجارت و صنعت، آمارگران نقش مهمي را در کنترل کيفيت وايجاد و بهبود توليدات ايفا مي کنند. به عنوان مثال در يک شرکت خودرو سازي به منظور تخمين زمان از کار افتادن موتورهايي که در معرض شرايط آب و هوايي نا مساعد قرار مي گيرند، آمارگران آزمايشاتي برنامه ريزي مي کنند و موتورها را به صورت منفرد تا از کار افتادن کامل، تحت اين شيوه آزمايشي به کار مي اندازند. متخصصين آماري که براي شرکتهاي دارو سازي کارميکنند ن به منظور تخمين ايمني و اثربخشي داروهاي جديد به ارزيابي نتايج آزمايشات کلينيکي مي پردازند.و در شرکت هاي توليد نرم افزارهاي رايانه اي، آمارگران در ساخت بسته هاي نرم افزاري که در تجزيه و تحليل دقيقتر و مؤثرتر داده ها کاربرد دارند همکاري ميکنند علاوه برتوليد و آزمايش محصولات، گروهي ازآمارگران در تصميم گيري براي نوع محصولي که بايد ساخته شود، تعيين قيمت واينکه اين محصولات به چه کساني بايد فروخته شوند دخيل مي باشند. آمارگران همچنين با تعيين خطرهاي احتمالي و ميزان بازگشت و سودآوري سرمايه گزاريهاي خاص، مديريت سرمايه ها و بدهکاري ها را به عهده دارند.
شمار کثيري از آمارگران نيز توسط بخش هاي دولتي استخدام مي شوند. گروهي از متخصصين آماردولتي به طراحي مطالعاتي براي اندازه گيري ميزان رشد جمعيت، هزينه هاي مصرف يا بيکاري مي پردازند. ديگران در بخشهاي علمي، محيط زيست و کشاورزي کار مي کنند و ممکن است مقدار مواد آفت کش موجود در آب آشاميدني، گونه هاي در معرض خطرکه در نواحي خاص زندگي مي کنند و يا تعداد افرادي که به بيماري خاصي مبتلا هستند را تعيين کنند. گروه ديگري نيز توسط بخشهاي دفاع ملي به منظور تعيين دقت سلاحهاي جديد و استراتژي هاي دفاعي استخدام مي شوند.

از أنجايي که متخصصان آمار در بخش هاي مختلفي مشغول بکارند، متخصصاني که علم آمار را بکار مي برند غالبا” سمت هاي کاري متفاوتي دارند. به عنوان مثال فردي که روشهاي آماري را در داده هاي اقتصادي بکار مي برد با عنوان آمارگر علوم اقتصادي شناخته مي شود در حاليکه آمارگراني که در علوم بهداشت عمومي يا پزشکي مشغول بکارند عنوان هاي متخصص آمار زيستي، زيست سنج ويا همه گيرشناس (اپيدميولوژيست) را به خود اختصاص مي دهند.
محيط کار متخصصين آمار معمولا در ساعات منظم و در دفاتري راحت مشغول بکارند. گروهي از آنان به منظوردادن کمک مشورتي در طرحهاي تحقيقي، نظارت و راه اندازي مطالعات، يا گرد آوري داده هاي آماري مسافرت ميکنند. گروهي از آنان مسئوليتهاي متنوعي را بر عهده دارند مانند طراحي آزمايشات يا انجام کار در موضع درجوامع گوناگون.آمارگراني که در دانشگاهها مشغول به کارند، کار آنها آميزه اي ازمسؤوليتهاي آموزشي و تحقيقاتي است.

 شاخص های آماری
یکی از هدفهای پردازش آماری دست یابی به ارزش یا مقدار واحد از میان مقادیر متغیرموردمطالعه است تا بتوان بر اساس آن به خصوصیات مختلف متغیر پی بردچنین مقدار واحدی را شاخص های آماری می گویند. انواع شاخص های آماری عبارتند از : شاخص  های مرکزی , شاخص ها ی پراکندگی, شاخص های توزیع  , شاخص های نسبی پراکندگی.
شاخص هایی که مرکز داده های یک جمعیت را مشخص کنند یا به عبارت دیگر نقطه تمرکز صفت را منعکس کنند شاخص های مرکزی گویند .
شاخص هایی که پراکندگی داده ها را حول شاخص های مرکزی محاسبه کنند شاخص ها ی مرکزی گویند.
شاخص هایی که نوع توزیع داده ها را بیان می کنند شاخص های توزیع نام دارند.
شاخص هایی که از نسبت شاخص های پراکندگی بر شاخص های مرکزی محاسبه می شوند شاخص های نسبی پراکندگی می باشند.
شاخص های مركزی خود دارای سه نوع ميانگين, مد ونما هستند.
شاخص های پراکندگی شامل دامنه تغییرات, متوسط قدر مطلق انحرافات, واریانس وانحراف معیار
شاخص های توزیع شامل چولگی و کشیدگی است.
شاخص های نسبی پراکندگی شامل ضریب تغییرات می باشد.

آمارگران در بخشهاي تجاري، کشاورزي و بهداشتي مشغول به کار مي شوند. اکثر مشاغل باقي مانده به صنايع خصوصي بالاخص به سرويس هاي آزمايشي و تحقيقاتي، مديريتي و روابط عمومي مربوط مي شود. گروهي ديگر به آموزش آمار مشغول مي شوند.
آموزش و ادامه تحصيل
اکثر مشاغل آماري نياز به مدرک در رشته رياضيات يا آمار دارند.تدريس و تحقيقات در مراکز آموزش عالي نيز نيازمند درجه کارشناسي و ترجيحا دکتراي آمار ميباشد. در بخش تحقيقات صنعتي، مدرک کارشناسي ارشد و تجربه کاري چند ساله از موارد مورد نياز براي شروع به کار مي باشد.

دوره هاي مورد نياز مختص علم آمارشامل حساب ديفرانسيل و انتگرال، روشهاي آماري، مدلسازي رياضي و حساب احتمالات مي باشد.دوره هاي اضافي شامل جبر خطي، طرح و تجزيه و تحليل آزمايشات، آناليز چند جانبه کاربردي وآمار رياضي است. تنها پيش زمينه اي که براي موفقيت در رشته آمار ضروري است، داشتن رياضيات قو ي ميباشد. از آنجائيکه رايانه کاربرد وسيعي در امور آماري دارد، داشتن زمينه اي قوي د ر علم رايانه شديدا توصيه ميشود. فراگيري علوم مهندسي و فيزيکي در مشاغلي که با کيفيت وبهبود توليد همراه هستند، مفيد مي باشد. در مشاغلي که با آزمايش محصولات دارويي يا کشاورزي سرو کار دارند، داشتن پيش زمينه درعلوم زيست شناسي، شيمي و بهداشت مهم ميباشد. گذراندن دوره هاي اقتصاد و تجارت براي مشاغلي که با بازاريابي و تحليل ها و پيش بيني هاي تجاري همراهند، کمک کننده به نظر مي رسد. برخورداري از مهارت هاي ا رتباطي براي آمارگران آينده که در صنايع مشغول به کارمي شوند و بايد موضوعات تکنيکي را براي افرادي که در آمار سر رشته ندارند شرح دهند مهم مي باشد. آشنايي با تجارت و اقتصاد براي افرادي نيز که قصد کار در مشاغل خصوصي را داشته باشند با ارزش است. داشتن مدرک بالاتر فرصت هاي پيشرفت را فراهم مي کند. دارندگان مدارک فوق ليسانس و دکتري معمولا به شکل مستقل قادر به کار بوده و براي به عهده گرفتن امور تحقيقاتي و ايجاد روش هاي آماري صلاحيت لازم را کسب کرده و يا بعد از چندين سال تجربه در بخش هاي خاص سمت مشاور آماري را بر عهده مي گيرند.
چشم انداز آينده
فرصت هاي شغلي براي دارندگان مدرک آمار…