روش های پیشگیری از گاز گرفتگی و مسمومیت با مونوکسید کربن

دود ناشی از آتش‌سوزی‌ها و یا گاز متصاعد شده از احتراق ناقص سوخت‌های فسیلی مثل نفت، گازوئیل، گاز، ذغال و چوب، تولید گازی می‌نماید به نام گاز مونوکسیدکربن که استنشاق آن، حتی به مدت دو الی سه دقیقه،‌ موجب مسمومیت با این گاز می‌گردد.
افراد بر اثر استنشاق دود ناشی از آتش‌سوزی در فضای بسته در ظرف دو الی سه دقیقه مصدوم و دچار مسمومیت شدید با این گاز گشته که اگر سریعا اقدامات امداد و نجات صورت نگیرد منجر به مرگ وی خواهد شد. سوخت ناقص وسایل گرمازایی که با سوخت فسیلی کار می‌کنند یا سوزاندن ذغال چوب در محیط‌های بسته مثل اتاق،‌ چادر، کانکس و گاراژ با تولید این گاز (CO) به تدریج موجب مسمومیت افراد درون آن گشته و در صورت ادامه این وضعیت موجب مرگ آنان خواهد شد. نظر به اینکه گاز مونوکسیدکربن گازی است بی‌بو، بی‌رنگ و بی‌مزه تولید آن در محیط بسته چندان قابل تشخیص نیست و به تدریج که غلظت آن بالا می‌رود ابتدا فرد دچار سردرد، تهوع و استفراغ و ضعف در توانایی حرکتی می‌گردد و به دنبال آن گیجی و بی‌حالی رخ داده به طوری که قربانی قادر به حرکت و فرار از محیط نمی‌باشد و به زودی در اغماء فرو رفته،‌ مرگ فرا می‌رسد.

این مراحل به خصوص وقتی که فرد یا افراد در خواب می‌باشد بدون اینکه بفهمند ادامه می‌یابد به طوری که همه ساله عده زیادی از این طریق جان خود را از دست می‌دهند. با توجه به خطرات بسیار زیاد این گاز و فراوانی احتمال وقوع آن جهت پیشگیری توصیه‌های زیر را به دقت مورد توجه قرار داده و بکار بندید.

توصیه‌های ایمنی جهت پیشگیری از مسمومیت با دود و گاز مونوکسیدکربن
1 – هنگام نصب هرگونه وسیله گرمازا و حرارتی ابتدا از صحت و درست نصب شدن آن طبق دستورالعمل کارخانه سازنده وسیله اطمینان حاصل کنند.
2 – از سوزاندن ذغال چوب در داخل خانه، گاراژ، چادر و کانکس خودداری کنید.
3 – از تغییر خودسرانه وسایل گرمازای سوختی بپرهیزید.
4 – از به‌کار بردن وسایلی مانند بخاری نفتی، چراغ خوراک‌پزی نفتی، گاز پیک‌نیک و غیره برای گرم‌کردن خانه اجتناب نمایید و در صورت استفاده مطمئن شوید هوای آزاد از خارج به داخل خانه جریان دارد.
5- هنگام استفاده از وسایل گرما زای سوختنی مطمئن شوید که از دودکش مناسب برای آن استفاده کنید
6- هرگز از وسایل گرمازای سوختنی بدون دودکش در اتاق در بسته یا بدون پنجره به خصوص در زمانی که افراد منزل در آن می خوابند استفاده نکنید.
7- از بکار گیری وسایل گرمازای گازوئیلی در داخل خانه بپرهیزید.
8- همواره مراقب تهویه کافی جریان هوا در داخل خانه باشید.
9- بازدید سالانه وسایل گرمازای سوختنی قبل از فصل سرما توسط افراد حرفه ای ضروری است.

علائم مسمومیت و اقدامات درمانی
علائم ابتدایی مسمومیت با دود گاز مونواکسید کربن سر درد، خستگی، تهوع و استفراغ، تنگی نفس می باشد که اگر ادامه داشته ضعف و بی حالی و گیجی و سرانجام اغما و مرگ فرا می رسد لذا به محض بروز علائم فوق اقدامات زیر را انجام دهید:

• فورا وسیله گرم زا را خاموش کنید
• در و پنجره های خانه را باز کنید
• سریعا از محل نظر دور شوید
• کمک های اولیه را برای افرادی که دچار علائم شدید هستند انجام دهید
• استفاده از کپسول‌ها در صورت در دسترس بودن بسیار مفید خواهد بود
• با اطلاع به مراکز کمک رسانی مثل آتش نشانی و اورژانس از طریق تلفن سریعا اقدام به انتقال مصدوم به اولین مرکز درمانی نمایید.