حسابرسی چیست؟

حسابرسي عبارت است از بازرسي جستجوگرانه مدارك حسابداري و ساير شواهد زير بناي صورتهاي مالي.

حسابرسي از راه كسب اگاهي از سيستم كنترل داخلي و بازدهي مدارك، مشاهده و دارائيها، پرسش از منابع داخل و خارج شركت و اجراي يا روشهاي رسيدگي شواهد لازم را براي تعين اين كه صورتهاي مالي، تصويري مطلوب و به نسبت كامل از وضعيت مالي شركت و فعاليتهاي آن در طول دوره مورد رسيدگي ارائه مي كنيد يا خير، گردآوري مي كند.

گزارش حسابرسي مستقل ، يك مدرك مختصر و بر اهميت است كه حاصل كار حسابرسي است ، مدركي كه اعتبار يك مجموعه از صورتهاي مالي را افزايش مي دهد و آن را براي سرمايه گذاردن، با منكران، دولت و ساير استفدده كنندگان مقبول تر مي سازد.

شواهد گردآوري شده توسط حسابرسي در طول رسيدگي ، انبات خواهد كرد، كه داراييهاي مندرج در تراز نام واقعا وجود دارد ، شركت مالك اين داراييهاست و ارزيابي آنها بر اساس اصول پذيرفته شده حسابداري انجام شده است. شواهدي جمع آوري خواهد شد تا نشان دهد كه تراز نام تمام بدهيهاي شركت را منعكس مي سازد، در غير اين صورت ترازنامه مي تواند به كلي گمراه كننده باشد، چرا كه اقلام مهمي از بدهيها، آگاهانه يا ناآگاهانه، حذف شده است.

حسابرسان به همين ترتيب شواهدي را براي صورت سود و زيان گردآوري خواهند كرد، شواهدي خواسته خواهد شد كه اثبات كند فروشهاي گزارش شده واقعا روي داده است، كالاي فروش رفته عملا براي مشتريان ارسال شده است ، براي تمام شدن هزينه هاي نسبت شده، مربوط به دوره جاري است و تمام هزينه هاي تحقيق يافته، به حساب گرفته شده است.

بطور كلي تصميم گيري اقتصادي نياز به اطلاعات قابل اتكا دارد، به عنوان مثال بانكها براي وام دادن به يك شركت معمولا صورتهاي مالي و ساير اطلاعات مربوط به شركت را به دقت بررسي مي كند، هدف بانك  از اعطاي وام ، بدست آوردن سود و اصول اصل دوم در سر رسيد آن است، براي اين منظور بهترين منبع قابل اتكا صورتهاي مالي تاييد شده توسط حسابرسان است. فرض كنيد صورتهاي مالي ، دارايي جاري و سود جاري را بيش از واقع نشان داده باشد و بدهيهاي عمده اي آن را منعكس نكرده باشد و اگر بانك بر اساس چنين اطلاعات گمراه كننده اي وام بدهد ، نتيجه نهايي احتمالا اين است كه بانك به سود مورد انتظار خود نمي رسد و ممكن است مجبور شود اصل وام را نيز به عنوان زبان از مطالبات سوخت شده به هزينه منظور كننده.

شركتهاي بزرگي هستند كه سرمايه خود را از چندين سهامدار گردآوري كرده اند و منابع اقتصادي را در يك كشور، يا حتي در سطوح بين المللي، كنترل مي كنند، هيات مديره كه معمولا در مركز شركت و دور از عمليات كارخانه ها و شعب شركت مستقرات، براي كنترل منابع شركت بايد به صورتهاي مالي و ساير گزارشها استناد و اتكا كنند و به اطلاعات دست اول دسترسي كلي ندارند، و بايد به اطلاعاتي اتكا كنند كه ديگران تامين مي كنند كه احتمال دريافت اطلاعات غير واقعي و غير قابل اتكا را افزايش مي دهد.

ارائه اطلاعات حسابداري و گزارشگري مالي اثر خوب باشد، به شركت و صاحبان و تصميم گيران اقتصادي  كمك  مي كند تا منابع اقتصادي خود را به كار آمد ترين شكل تخصيص دهد.

هدف اين است كه منابع محدود سرمايه به توليد كالاها و خدماتي اختصاص داده شود كه بيشترين تقاضا براي آن وجود ندارد.

از طرف ديد، حسابداري وگزارشگري نامناسب ريخت و پاشه و كمبود كارآيي را پنهان مي سازد و در نتيجه مانع از تخصيص منطقي منابع اقتصادي مي شود.

حسابرسي منظم و سالانه توسط حسابرسي مستقل، بهترين نوع حفاظت از منابع سهامداران، سرمايه گذاردن و افراد ذينفع و رياست رشد و روند اقتصادي و بهينه شركتها و موسسات و سازمانها را خواهد داشت ، هرچند كه سرمايه گذاريها هميشه با مخاطراتي همراه است، اما اگر سرمايه گذاردن در شركتهايي سرمايه گذاري كنند كه صورتهاي مالي آنها توسط حسابرسان مستقل بطور مرتب حسابرسي نمي شوند، در معرض خطرهاي غير منتظره  خواهد بود.

حسابرسي سه نياز متفاوت را برآورده مي سازد:

• نياز به مكانيزم نظارت
• نياز به فراهم آوردن اطلاعات در خور اتكا به منظور بهبود بخشيدن به تصميم گيري هاي سرمايه گذاردن.
• نياز به بيمه به منظور حفظ و حراست در مقابل زيانهاي ناشي از اطلاعات تعريف شده.

حسابرسي با تاكيد بر اثر بخش عمليات موجب صرفه جويي و هزينه مي‌شود و زيانهاي ناشي از اشتباهات را كاهش مي دهد ، ونهايتا حسابرسي به صورتهاي مالي اعتباري مي بخشد.

به طور كلي شركتهايي كه حسابرسي و رسيدگي نمي شوند، معايب موجود در حسابهاي رسيدگي نشده آنها غالبا معلول چهار علت بشرح ذيل مي باشد:

• اشتباهات اتفاقي
• انحراف از اصول و موازين حسابداري
• تمايلات و علايق ناخودآگاه
• سوء استفاده و تعمير

بدلايل فوق الذكر وجود اين قبيل معايب است كه صاحبان سرمايه و اشخاصي كه از نزديك اداره امور موسسه اي را بعهده ندارند در قبول صورتهاي رسيدگي نشده آن موسسات ترديد مي نمايند و بطور كلي، امروزه چنين صورتها بجايي دردنياي تجارت قابل پذيرش تلقي مي شوند.

شناخت نقاط ضعف و نكات عمده كه در گزارشات حسابرسي قيد مي‌شوند جهت بهبود و روند رشد اقتصادي بنگاههاي موسسات و شركتها بسيارموثر و اثر بخش خواهد بود و ميلان و سهامداران و تصميم گيران واحد تصميم گيريهاي آينده كمك و ياري مي نمايند.